ما هیت شناسی پدیده های اجتماعی از منظر یک پارادایم تأسیسی

نویسندگان

سید حمیدرضا حسنی

مهدی علی پور

چکیده

چکیده یکی از مشخصات هر پارادایم علمی، موضع آن در قبال چیستی پدیده های اجتماعی و به تعبیر دقیق تر، ماهیت شناسی و هستی شناسی امور اجتماعی به مثابة یکی از پیش فرض های بنیادین علوم انسانی است. در این نوشتار، ضمن بازخوانی پاسخ سه پارادایم عمده در علوم انسانی به این پرسش، به پاسخ «پارادایم اجتهادی دانش دینی» (پادّ) پرداخته، آن را تحلیل و تبیین و ویژگی های آن در پرتو پارادایم های رقیب بیان می کنیم. از دیدگاه این نوشتار، در پارادایم اجتهادی، پدیده های اجتماعی بر خلاف دیدگاه پوزیتیویستی (که آنها را عینی و مستقل می شمارد.) و بر خلاف پارادایم انتقادی (که آنها را بر پایة زیرساخت های غیر عینی و غیر ثابت تحلیل می کند.) و بر خلاف پارادایم تفسیری (که آنها را ذهنی و غیر مستقل می خواند)، اموری عینی و حقیقی اما غیر مستقل اند. پارادایم اجتهادی ضمن توجه به برخی عوامل انسانی و اجتماعی تاریخی بر آن است که تا حد امکان، عوامل انگیزشی انسانی، اجتماعی و تاریخی را در پژوهش علمی کنار گذارد تا به واقعیت عینی مستقل از آدمیان دست یابد. به نظر می رسد نوشتارهایی از این دست، زمینة عرضة پارادایم جدیدی از دانش را فراهم می سازد و وجوه امتیاز آن را می نمایاند و در نهایت، به تبیین بهتر و مقبول تری از امور انسانی و اجتماعی می انجامد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ما‌هیت‌شناسی پدیده‌های اجتماعی از منظر یک پارادایم تأسیسی

چکیده یکی از مشخصات هر پارادایم علمی، موضع آن در قبال چیستی پدیده‌های اجتماعی و به تعبیر دقیق‌تر، ماهیت‌شناسی و هستی‌شناسی امور اجتماعی به مثابة یکی از پیش‌فرض‌های بنیادین علوم انسانی است. در این نوشتار، ضمن بازخوانی پاسخ سه پارادایم عمده در علوم انسانی به این پرسش، به پاسخ «پارادایم اجتهادی دانش دینی» (پادّ) پرداخته، آن را تحلیل و تبیین و ویژگی‌های آن در پرتو پارادایم‌های رقیب بیان می‌کنیم. ا...

متن کامل

جامعه شناسی حسابداری، دیدگاه ها و چالشها: از منظر پارادایم های غالب

امروزه با توجه به پیچیده شدن ارتباط شرکت‌های موجود در جامعه با یکدیگر و همچنین با دولت و افراد حاضر در جامعه، شرایطی به‌وجود آمده که شرکت‌ها می‌بایست نه تنها به ذی‌نفعان بلکه به آحاد مردم پاسخ‌گو باشند. حسابداری با رویکرد اجتماعی و با نگاه جامعه شناسانه وسیع می تواند با در نظر گرفتن نتایج اجتماعی تصمیمات و اثرات اقتصادی آنها، دامنه حسابداری سنتی را گسترش دهد. هدف اصلی این مقاله، مطالعه جامعه شن...

متن کامل

فناوری های صنعت هوایی از منظر پارادایم های جامعه شناختی

مطالعه حاضر، یک مطالعه میان رشته‏ای است و درصدد شناسایی مبانی جامعه شناختی فناوری های هوایی بر اساس چهار پارادایم جامعه شناختی کارکردگرایی، تفسیرگرایی، انسان گرایی و ساختارگرایی است. در این تحقیق به این منظور ابتدا فهرستی از فناوری های اصلی صنعت هوایی تهیه گردید. سپس با تلفیق معیارهای فناورانه از ماتریس فناوری پرو[i]و معیارهای فلسفی و جامعه شناختی از ماتریس پارادایم های چه...

متن کامل

بررسی روش شناسی امیل دورکیم از منظر پیتر وینچ در مطالعه پدیده های اجتماعی

بحث از ویژگی های روش شناختی پژوهش علوم اجتماعی، به میزان قابل ملاحظه ای، در گرو تبیین چیستی این نوع پژوهش است. در این نوشتار دو رویکرد رقیب در این زمینه مطرح شده اند، طبیعت گرایان و در زمره آنها پوزیتویست ها که بر همانندی علوم طبیعی و علوم اجتماعی از لحاظ روش شناسی تاکید دارند و پدیده‏های اجتماعی را همچون پدیده‏های طبیعی قانونمند تلقی می‏کند. در این طیف به دیدگاه امیل دورکیم می توان اشاره کرد. ...

متن کامل

تحلیل مبانی انسان شناسی پارادایم های جامعه شناختی سازمان و مدیریت از منظر اندیشه های علامه طباطبایی(ره)

این مقاله در صدد تحلیل مبانی انسان شناختی پارادایم های جامعه شناختی سازمان و مدیریت براساس نظریات علامه طباطبایی(ره) و نقش آن در راستای شکل گیری پارادایم مدیریت اسلامی است. داده های این تحقیق با روش کتابخانه ای جمع آوری و با روش تحلیل مضمون بررسی شده اند. پس از ارائه گزاره های انسان شناسانه پارادایم های جامعه شناختی براساس تقسیم بندی بوریل و مورگان، گزاره های استنباط شده از اندیشه های علامه طبا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
روش شناسی علوم انسانی

ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ISSN 1608-7070

دوره 15

شماره 60 2009

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023